ပုပ္ေဆြးျခင္းေရာဂါ။
ေရာဂါအမည္ - Phytophthora capsici
ပ်ံ႕ႏွံမႈ - ငရုပ္ေကာင္းစိုက္ပ်ိဳးရာေဒသအားလံုးတြင္ေတြ႕ရ
သက္ေရာက္မႈ - အျမစ္ ၊ ပင္စည္ ၊ အရြက္ ၊ အကိုင္း ႏွင့္ အသီးခိုင္မ်ား
ေရာဂါအက်ဥ္းခ်ဳပ္
ဤေရာဂါသည္ ငရုပ္ေကာင္းပင္မ်ား ေသဆံုးမႈကို အမ်ားဆံုးျဖစ္ေစပါသည္။ မိုးရာသီတြင္ ေရဆိုးမ်ား လည္းေကာင္း၏ အနီးနားတစ္၀ိုက္တြင္
ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနေသာအခါ ထုိေရာဂါကိုျဖစ္ေစျပီး လကၡဏာမ်ား အေနျဖင့္ အရြက္မ်ားပ်က္စီးမႈျဖစ္ေစျပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ပင္စည္တစ္ခုလံုးကိုပါ
ပ်က္စီးဆံုးရွံုးေစပါသည္။ ဤကဲ့သို႕ အခ်ိန္ၾကာလာေသာအခါ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲအျမစ္မ်ားကိုပါ ထိခိုက္လာျပီး
အျမစ္ပုပ္ျခင္းေရာဂါကိုျဖစ္ေစပါသည္။ အျမစ္ပုပ္ျခင္းေရာဂါျဖစ္ေနေသာ အပိုင္းပါသည့္ မိခင္ပင္ဆီမွ မ်ိဳးပြား(ကိုင္းကူး) မယူသင့္ပါ။ ဤကဲ့သို႕ေသာ
အျမစ္ပုပ္ျခင္းေရာဂါျဖစ္လွွ်င္ ကာကြယ္ရန္နည္းလမ္းမွာ ေဘာ္ဒိုး Bordeaux Mixture1% ကိုမိုးရာသီ ေရာဂါျဖစ္ပြားေသာအခ်ိန္တြင္ ျဖန္းႏိုင္ပါသည္။
ေရာဂါအမည္ - Phytophthora capsici
ပ်ံ႕ႏွံမႈ - ငရုပ္ေကာင္းစိုက္ပ်ိဳးရာေဒသအားလံုးတြင္ေတြ႕ရ
သက္ေရာက္မႈ - အျမစ္ ၊ ပင္စည္ ၊ အရြက္ ၊ အကိုင္း ႏွင့္ အသီးခိုင္မ်ား
ေရာဂါအက်ဥ္းခ်ဳပ္
ဤေရာဂါသည္ ငရုပ္ေကာင္းပင္မ်ား ေသဆံုးမႈကို အမ်ားဆံုးျဖစ္ေစပါသည္။ မိုးရာသီတြင္ ေရဆိုးမ်ား လည္းေကာင္း၏ အနီးနားတစ္၀ိုက္တြင္
ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနေသာအခါ ထုိေရာဂါကိုျဖစ္ေစျပီး လကၡဏာမ်ား အေနျဖင့္ အရြက္မ်ားပ်က္စီးမႈျဖစ္ေစျပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ပင္စည္တစ္ခုလံုးကိုပါ
ပ်က္စီးဆံုးရွံုးေစပါသည္။ ဤကဲ့သို႕ အခ်ိန္ၾကာလာေသာအခါ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲအျမစ္မ်ားကိုပါ ထိခိုက္လာျပီး
အျမစ္ပုပ္ျခင္းေရာဂါကိုျဖစ္ေစပါသည္။ အျမစ္ပုပ္ျခင္းေရာဂါျဖစ္ေနေသာ အပိုင္းပါသည့္ မိခင္ပင္ဆီမွ မ်ိဳးပြား(ကိုင္းကူး) မယူသင့္ပါ။ ဤကဲ့သို႕ေသာ
အျမစ္ပုပ္ျခင္းေရာဂါျဖစ္လွွ်င္ ကာကြယ္ရန္နည္းလမ္းမွာ ေဘာ္ဒိုး Bordeaux Mixture1% ကိုမိုးရာသီ ေရာဂါျဖစ္ပြားေသာအခ်ိန္တြင္ ျဖန္းႏိုင္ပါသည္။
ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
1 - တစ္ခု သို႕မဟုတ္ တစ္ခုထက္ပိုေသာ အမဲစက္ကေလးမ်ားမွ အရြက္ျပင္တစ္ခုလံုးသို႕ လွ်င္ျမန္စြာျပန္႕ႏွံသြားတက္သည္။
2 - ပင္စည္၊ရိုးတန္မ်ား မွစတင္ျဖစ္ပြားလွ်င္ ရိုးတံတစ္၏ ဧရိယာသည္ မည္းလာျပီးေနာက္တြင္ အသီးအခိုင္မ်ားအထိ ပ်ံ႕ႏွံပုပ္သြားပါလိမ္႕မည္။
3 - ပင္စည္ရိုးတန္မ်ားမွတစ္ဆင့္ အဖူးအညႊန္႕မ်ားသို႕ တေလွ်ာက္ပ်ံ႕ႏွံသြားပါလိမ္႕မည္။
4 - ပင္မပင္စည္မွ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႕ လွ်င္ တစ္လအတြင္း တစ္ပင္လံုးသို႕ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားျပီး ၊ အပင္ေသသည္အထိျဖစ္သြားပါလိမ္႕မည္။
5 - အျမစ္ပ်က္စီးသြားပါက အရြက္မ်ား၀ါလာျခင္း ၊ ညွိဳးႏြမ္းလာျခင္း ၊ အရြက္မ်ားေၾကြက်ျခင္း ႏွင့္ ပင္စီ အထက္ပိုင္းတြင္ ေျခာက္ေသြ႕ျခင္းမ်ားျဖစ္လာမည္။
၄င္းေရာဂါသည္ ေအာက္တိုဘာလ ႏွင့္ ဒီဇင္ဘာလ မ်ားတြင္အျဖစ္မ်ားသည္။ အျမစ္မ်ားပ်က္စီးလွ်င္ ပုပ္ေသာ အနံ႕မ်ားကို ရရွိႏုိင္သည္။
1 - တစ္ခု သို႕မဟုတ္ တစ္ခုထက္ပိုေသာ အမဲစက္ကေလးမ်ားမွ အရြက္ျပင္တစ္ခုလံုးသို႕ လွ်င္ျမန္စြာျပန္႕ႏွံသြားတက္သည္။
2 - ပင္စည္၊ရိုးတန္မ်ား မွစတင္ျဖစ္ပြားလွ်င္ ရိုးတံတစ္၏ ဧရိယာသည္ မည္းလာျပီးေနာက္တြင္ အသီးအခိုင္မ်ားအထိ ပ်ံ႕ႏွံပုပ္သြားပါလိမ္႕မည္။
3 - ပင္စည္ရိုးတန္မ်ားမွတစ္ဆင့္ အဖူးအညႊန္႕မ်ားသို႕ တေလွ်ာက္ပ်ံ႕ႏွံသြားပါလိမ္႕မည္။
4 - ပင္မပင္စည္မွ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႕ လွ်င္ တစ္လအတြင္း တစ္ပင္လံုးသို႕ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားျပီး ၊ အပင္ေသသည္အထိျဖစ္သြားပါလိမ္႕မည္။
5 - အျမစ္ပ်က္စီးသြားပါက အရြက္မ်ား၀ါလာျခင္း ၊ ညွိဳးႏြမ္းလာျခင္း ၊ အရြက္မ်ားေၾကြက်ျခင္း ႏွင့္ ပင္စီ အထက္ပိုင္းတြင္ ေျခာက္ေသြ႕ျခင္းမ်ားျဖစ္လာမည္။
၄င္းေရာဂါသည္ ေအာက္တိုဘာလ ႏွင့္ ဒီဇင္ဘာလ မ်ားတြင္အျဖစ္မ်ားသည္။ အျမစ္မ်ားပ်က္စီးလွ်င္ ပုပ္ေသာ အနံ႕မ်ားကို ရရွိႏုိင္သည္။
ကူးစက္ပ်ံ႕ပြားပံု
ဤမႈိေရာဂါမ်ိဳးသည္ ေျခာက္ေသြ႕ေသာရာသီမ်ားတြင္ တိမ္ျမဳတ္ေနတက္ျပီး မိုးရာသီႏွင့္ ေျမဆီလႊာအစိုဓာတ္ရွိလာေသာ အခါတစ္ဖန္ျပန္လည္၍
ေပၚလာတက္သည္။ ဤေရာဂါပိုးသည္ စိုက္ပ်ိဳးေရးသံုးပစၥည္းမ်ားမွတစ္ဆင့္ ကူးစက္ရံုမွ်မက ေျမေအာက္ေရ၊ ဇီ၀မ်ိဳးစိပ္၊ လူ ၊ တိရိစၦာန္မ်ားမွ တစ္ဆင့္ (ပိုးရွိေသာအရာမ်ားကို
သယ္ေဆာင္ျခင္း ) လည္းကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႕ႏိုင္ပါသည္။ ထို႕အျပင္ ေလထုမွ သာမက ေျမဆီလႊာမွလည္း တစ္ျဖည္းျဖည္းပ်ံ႕ႏွံ႕တက္သည္။
ဤမႈိေရာဂါမ်ိဳးသည္ ေျခာက္ေသြ႕ေသာရာသီမ်ားတြင္ တိမ္ျမဳတ္ေနတက္ျပီး မိုးရာသီႏွင့္ ေျမဆီလႊာအစိုဓာတ္ရွိလာေသာ အခါတစ္ဖန္ျပန္လည္၍
ေပၚလာတက္သည္။ ဤေရာဂါပိုးသည္ စိုက္ပ်ိဳးေရးသံုးပစၥည္းမ်ားမွတစ္ဆင့္ ကူးစက္ရံုမွ်မက ေျမေအာက္ေရ၊ ဇီ၀မ်ိဳးစိပ္၊ လူ ၊ တိရိစၦာန္မ်ားမွ တစ္ဆင့္ (ပိုးရွိေသာအရာမ်ားကို
သယ္ေဆာင္ျခင္း ) လည္းကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႕ႏိုင္ပါသည္။ ထို႕အျပင္ ေလထုမွ သာမက ေျမဆီလႊာမွလည္း တစ္ျဖည္းျဖည္းပ်ံ႕ႏွံ႕တက္သည္။
ေရာဂါပိုးမ်ားအား အနီးကပ္ျမင္ေတြ႕ရပံု။
ထိန္းခ်ဳပ္ ကုသမႈ
ဤေရာဂါကို ေအာက္ပါနည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ကုသႏိုင္သည္။
ဖိုက္တိုဆနီေတးရွင္း - ေရာဂါျဖစ္ပြားေသာ အျမစ္ပင္စည္ (ျဖစ္ႏိုင္ပါက ေရာဂါျဖစ္ပြားေသာတစ္ပင္လံုးဖယ္ရွားႏိုင္ရင္ပိုေကာင္းပါမည္။)
ထိုသို႕ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ အျခားေသာအပင္မ်ားသို႕ကူးစက္ႏႈန္းကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မည္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးပစၥည္းမ်ားကို အသံုးျပဳျပီးပါက
သန္႕ရွင္းစြာထားပါ။ ပ်ိဳးပင္မ်ားကို မိႈေရာဂါကင္းရွင္းေသာ ဥယာဥ္မ်ားမွ ယူေဆာင္စိုက္ပ်ိဳးရမည္။ ေျမဆီလႊာအားေနေရာင္
တိုက္ရိုက္ထိေအာင္ အတက္ႏိုင္ဆံုးေဆာင္ရြက္ရန္။
လက္ေတြ႕အေကာင္ထည္ေဖၚရန္
ေရဆင္းေကာင္းေသာ ေရေျမာင္းမ်ားလုပ္ေပးရန္၊ အျမစ္မ်ားကို ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိမႈနည္းေအာင္ ဂရုျပဳပါ။ အညႊန္႕မ်ားကို ေျမမေလွ်ာက္ေစပဲ
ေအာက္ခံပင္တြင္ ၾကိဳးႏွင့္ခပ္ဖြဖြသာခ်ဥ္ေႏွာင္ရန္။ မုတ္သံု၀င္စတြင္ စိုထိုင္းမႈမ်ားသျဖင့္မိုးမႊားကူးစက္မႈအားေကာင္းေသာ ကာလအျဖစ္သတ္မွတ္
ထားသည္။ ထို႕အတြက္ေၾကာင့္ ေနေရာင္ျခည္လံုေလာက္စြာရရွိေစရန္ ေအာက္ခံပင္ (သက္ရွိပင္ျဖစ္ပါက) အကိုင္းအရြက္မ်ားရွင္းလင္းေပးပါ။
ပင္စည္အရင္းပိုင္းကို ေျမဖို႕ပါ။
ဓာတုေဆး၀ါးမ်ားအသံုးျပဳမႈ
မုတ္သံု၀င္စ May-June ကာလမ်ားတြင္ ပင္စည္တစ္၀ိုက္ (45 - 50 စင္တီမီတာ) တြင္ ေကာ့ပါးေအာက္စီကလုိရိုက္ 0.2% ကိုေရ 5-10 လီတာ
ႏွင့္ေရာစပ္၍ ျဖန္းေပးပါ။ ရြက္ျဖန္းေဆးအျဖစ္ ေဘာ္ဒိုး Bordeaux Mixture 1% အသံုးျပဳေပးရပါမည္။ ေနာက္တစ္ၾကိမ္အေနျဖင့္ Aug - Sept
လမ်ားတြင္ ျဖန္းေပးရပါမည္။ မုတ္သံုရာသီ ၀င္ျပီးမၾကာမီတြင္ ပိုတက္ဆီယံ ေဖာ့စဖိတ္ 0.3% @ 5-10 leters ကို Aug - Sep - Oct လမ်ားတြင္
ပတ္ျဖန္းႏိုင္သည္။ မုတ္သံု အလယ္ပိုင္းတြင္ metalaxyl-mancozeb 0.125% ကို ေရမႈန္႕ေရမႊားျဖန္းစက္ျဖင့္အသံုးျပဳ ျဖန္းေပးရမည္။
မွတ္ခ်က္
အပင္ဇီ၀ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအဂ်င္စီ၏ အၾကံျပဳခ်က္အရ ေကာ့ပါးေအာက္စီကလိုရိုက္ ကို မသံုးသင့္။ မႈိသတ္ေဆး၀ါးမ်ားအသံုးျပဳလွ်င္ တစ္ၾကိမ္ႏွင့္တစ္ၾကိမ္
ရက္ ၄၀ ခန္႕ ျခား၍ အသံုးျပဳသင့္ေပသည္။
ခုခံေဆးမ်ား
IISR-Sakthi, IISR-Thevam, Natar-1 and Petaling-2.
ဤေရာဂါကို ေအာက္ပါနည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ကုသႏိုင္သည္။
ဖိုက္တိုဆနီေတးရွင္း - ေရာဂါျဖစ္ပြားေသာ အျမစ္ပင္စည္ (ျဖစ္ႏိုင္ပါက ေရာဂါျဖစ္ပြားေသာတစ္ပင္လံုးဖယ္ရွားႏိုင္ရင္ပိုေကာင္းပါမည္။)
ထိုသို႕ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ အျခားေသာအပင္မ်ားသို႕ကူးစက္ႏႈန္းကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မည္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးပစၥည္းမ်ားကို အသံုးျပဳျပီးပါက
သန္႕ရွင္းစြာထားပါ။ ပ်ိဳးပင္မ်ားကို မိႈေရာဂါကင္းရွင္းေသာ ဥယာဥ္မ်ားမွ ယူေဆာင္စိုက္ပ်ိဳးရမည္။ ေျမဆီလႊာအားေနေရာင္
တိုက္ရိုက္ထိေအာင္ အတက္ႏိုင္ဆံုးေဆာင္ရြက္ရန္။
လက္ေတြ႕အေကာင္ထည္ေဖၚရန္
ေရဆင္းေကာင္းေသာ ေရေျမာင္းမ်ားလုပ္ေပးရန္၊ အျမစ္မ်ားကို ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိမႈနည္းေအာင္ ဂရုျပဳပါ။ အညႊန္႕မ်ားကို ေျမမေလွ်ာက္ေစပဲ
ေအာက္ခံပင္တြင္ ၾကိဳးႏွင့္ခပ္ဖြဖြသာခ်ဥ္ေႏွာင္ရန္။ မုတ္သံု၀င္စတြင္ စိုထိုင္းမႈမ်ားသျဖင့္မိုးမႊားကူးစက္မႈအားေကာင္းေသာ ကာလအျဖစ္သတ္မွတ္
ထားသည္။ ထို႕အတြက္ေၾကာင့္ ေနေရာင္ျခည္လံုေလာက္စြာရရွိေစရန္ ေအာက္ခံပင္ (သက္ရွိပင္ျဖစ္ပါက) အကိုင္းအရြက္မ်ားရွင္းလင္းေပးပါ။
ပင္စည္အရင္းပိုင္းကို ေျမဖို႕ပါ။
ဓာတုေဆး၀ါးမ်ားအသံုးျပဳမႈ
မုတ္သံု၀င္စ May-June ကာလမ်ားတြင္ ပင္စည္တစ္၀ိုက္ (45 - 50 စင္တီမီတာ) တြင္ ေကာ့ပါးေအာက္စီကလုိရိုက္ 0.2% ကိုေရ 5-10 လီတာ
ႏွင့္ေရာစပ္၍ ျဖန္းေပးပါ။ ရြက္ျဖန္းေဆးအျဖစ္ ေဘာ္ဒိုး Bordeaux Mixture 1% အသံုးျပဳေပးရပါမည္။ ေနာက္တစ္ၾကိမ္အေနျဖင့္ Aug - Sept
လမ်ားတြင္ ျဖန္းေပးရပါမည္။ မုတ္သံုရာသီ ၀င္ျပီးမၾကာမီတြင္ ပိုတက္ဆီယံ ေဖာ့စဖိတ္ 0.3% @ 5-10 leters ကို Aug - Sep - Oct လမ်ားတြင္
ပတ္ျဖန္းႏိုင္သည္။ မုတ္သံု အလယ္ပိုင္းတြင္ metalaxyl-mancozeb 0.125% ကို ေရမႈန္႕ေရမႊားျဖန္းစက္ျဖင့္အသံုးျပဳ ျဖန္းေပးရမည္။
မွတ္ခ်က္
အပင္ဇီ၀ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအဂ်င္စီ၏ အၾကံျပဳခ်က္အရ ေကာ့ပါးေအာက္စီကလိုရိုက္ ကို မသံုးသင့္။ မႈိသတ္ေဆး၀ါးမ်ားအသံုးျပဳလွ်င္ တစ္ၾကိမ္ႏွင့္တစ္ၾကိမ္
ရက္ ၄၀ ခန္႕ ျခား၍ အသံုးျပဳသင့္ေပသည္။
ခုခံေဆးမ်ား
IISR-Sakthi, IISR-Thevam, Natar-1 and Petaling-2.